اعتماد به نفس به طور دقیق چیست؟ برای لحظه‌ای چشم‌هایتان را ببندید؛ چه چیزی را درون خودتان می‌بینید؟ آیا احساس ارزشمندی می‌کنید؟ لحظه‌ای که درون آینه خودتان را می‌بینید، چه حسی نسبت به خودتان دارید؟ چه احساسی نسبت به بدن، شخصیت، افکار و کلامتان دارید؟
یکبار به احساساتی که درباره خودتان در درونتان تجربه می‌کنید، به روابط و تجارب روابطی که با دیگران داشتید و دارید و احساساتی که در آن لحظه در درون خودتان تجربه می‌کردید، توجه کنید.
آیا درونتان احساس ارزشمندی می‌کنید؟ آیا حضورتان را در این جهان برای منحصر‌به‌فرد‌بودنش احساس می‌کنید؟ آیا تا‌به‌حال بدون هر گونه تعارف و تواضع به نقاط قوت خود فکر کرده‌اید و اینکه چطور تا به حال آن را پیش برده‌اید؟ یا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چقدر با اعتماد به نفس تمام جنبه‌های زندگی‌تان را پیش برده‌اید.
اگر جوابتان به سوال‌های بالا مثبت است، یعنی حضورتان را عمیقا ارزشمند می‌دانید. تبریک می‌گویم؛ شما یک فرد با اعتماد به نفس هستید.
.
اهمیت اعتماد به نفس
خیلی اوقات وقتی درباره دیگران فکر می‌کنیم، برای اینکه از آن‌ها تمجید کنیم، آن‌ها را با اعتماد به نفسشان می‌سنجیم. بر فرض مثال، اگر قرار باشد از یکی از کارمندانمان برای مدیر ارشد تعریف کنیم، از اعتماد به نفس او می‌گوییم.
اهمیت اعتماد به نفس چنان زیاد است که جزو مهم‌ترین ویژگی‌های یک فرد حساب می‌شود و در صورت وجود این ویژگی یا عدم وجود آن، هزاران مهارت و زیر شاخه دیگر مربوط به آن در یک فرد به وجود می‌آید یا آسیب می‌بیند.
ارتباط مستقیم اعتماد به نفس با حضور در جامعه و یادگیری از موارد مهم به حساب می‌آید.
شاید بهتر است بگوییم اعتماد به نفس با رشد و توسعه فردی رابطه‌ای دو طرفه دارد.
اعتماد به نفس باعث رشد و توسعه فردی و رشد و توسعه فردی هم باعث اعتماد به نفس می‌شود. در نهایت هم توسعه فردی منجر به شکوفایی در همه زمینه‌های زندگی‌مان می‌شود؛ از رابطه و زندگی مشترک گرفته تا ارتقای شغلی و تحصیلی.
پیشنهاد چهارم: یک پادکست حرفه‌ای
نام پادکست: «هلی تاک» (HelliTalk)
این پادکست حرفه‌ای در زمینه رشد و توسعه فردی بسیار می‌تواند به هر فردی در هر سن و جایگاه و خاستگاه ذهنی برای رشد کمک کند. به شما پیشنهاد می‌کنم تمامی اپیزودهای این پادکست را گوش بدهید؛ اما در رابطه با موضوع اعتماد به نفس و استفاده از توانمندی‌هایمان به اپیزود 9 این پادکست گوش بدهید.
(راهنمایی: از پلی‌استورها می‌توانید اپ‌هایی مثل Castbox را دانلود کرده و در قسمت جست‌وجوی برنامه، HelliTalk را تایپ کنید و تمامی اپیزودهای این پادکست را مشاهده کنید.)
.
یادتان بماند …
ما قدیس و یا ابرقهرمان نیستیم که بتوانیم در یک شبانه‌روز همه چیز را تغییر بدهیم؛ پس اگر سال‌ها و به هر علت و طریقی به اعتماد به نفس شما ضربه خورده است، برای بازیابی و ترمیمش نیاز به پشتکار، تمرین و مهم‌تر از همه زمان نیاز دارید. اشتباهاتتان را بپذیرید و تصمیم بگیرید مسئولانه‌تر و موثرتر برای حضورتان در این جهان و رفع نقاط ضعفتان مثل کمبود اعتماد به نفس اقدامی بکنید. از خودتان کمتر انتقاد بکنید و بیشتر به رفتارهایتان دقت کنید؛ بالاخص در زمان‌هایی که نشانه‌های عدم اعتماد به نفس در شما ظاهر می‌شود، مثل خجالت‌کشیدن یا پنهان‌شدن از چیزی که می‌خواهیم، توجه کنید که چه رفتارهایی از سوی دیگران باعث بروز عدم اعتماد به نفس در شما می‌شود.
جمله آخر: زندگی موهبتی الهی است که تنها یکبار به ما هدیه داده شده و فرصت بی‌همتایی است که تکرارنشدنی نیست؛ پس کمتر خودتان را زیر تیغ افکار ناخوشایند و منفی درباره خودتان ببرید و بیشتر به خودتان عشق بورزید، چون خداوند هم شما را با عشق آفریده است.
.
اهمیت اعتماد به نفس در کودکان
در علم روان‌شناسی ثابت شده است که اعتماد به نفس در کودکان تا قبل از 5 سالگی شکل می‌گیرد. گاهی اوقات تله‌هایی که باعث عدم اعتماد به نفس در کودکان می‌شود، به قبل از 2 سالگی، یعنی به دوران پیشا‌کلامی، برمی‌گردد. اما اهمیت وجود اعتماد به نفس در کودکان، نه تنها به زمان حال و کودکی آن‌ها برمی‌گردد، بلکه ارتباط مستقیم با آینده آن‌ها دارد و در واقع مهم‌ترین عامل و مهارت مقابله با چالش‌های آینده است. نوع برخورد با مشکلات و تحلیل‌کردن و حل‌کردن آن‌ها، همه و همه به اعتماد به نفسی که در کودکی در افراد شکل گرفته است، برمی‌گردد. پس به عنوان والدینی که نقش پرورشی و تربیتی دارید، از همین حالا به فکر پرورش اعتماد به نفس کودکانتان باشید.
.
راهکارهایی برای پرورش اعتماد به نفس در کودکان
یادآوری‌کردن نقاط قوت کودک: در حرف‌ها و رفتار و کلامتان به آن‌ها یادآوری کنید که حضور ارزشمندی دارند.
تعامل بیشتر با کودکان هم‌سن: یادتان باشد با تخریب‌کردن آن‌ها در جمع، تمامی اعتماد به نفس آن‌ها را کاملا از بین می‌برید.
سعی کنید با کودک و بقیه اعضای خانواده‌تان بازی‌های دسته‌جمعی انجام دهید و آن‌ها را در کار خانه یا بقیه فعالیت‌های مربوط به خانواده شریک کنید تا احساس مفید‌بودن کنند. به‌انجام‌رساندن کارها و در نهایت احساس مفید‌بودن سبب افزایش اعتماد به نفس در کودکان می‌شود.
به کودکانتان یاد بدهید همان‌طور که هستند، خودشان را بپذیرند و دوست داشته باشند. واقعیت این است که این حس ارزشمندی برای همه از کودک درونشان شکل می‌گیرد.
البته خیلی اوقات این حس ارزشمندی آسیب می‌بیند و ما در ادامه راهمان باید به آن توجه کنیم. اگر به عنوان یک والد به شکل‌گیری این احساس از کودکی توجه کنیم، چون خیلی از مشکلاتی که افراد در بزرگسالی با آن‌ها مواجه می‌شوند، در کودکی قابل‌حل است، کمک بزرگی به آینده فرد خواهد شد.
استفاده از بازی‌های فکری، کتاب‌ها و مهارت‌هایی که باعث تقویت اعتماد به نفس می‌شود و به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را در شهر کتاب‌ها پیدا کنید.
مهم‌تر از همه، کمک گرفتن از روان‌شناسان و مشاوران حوزه کودک که علاوه بر مشاوره‌های شخصی در مراکز مشاوره، از محتواهای مفیدی در قالب کتاب یا در شبکه‌های اجتماعی جهت بهبود اعتماد به نفس و دیگر مهارتها برای کودکان جهت آموزش والدین استفاده می‌کنند، بسیار راهگشا است.
.
اعتماد به نفس کاذب
افرادی هم هستند که از نظر ما اعتماد به نفس زیادی دارند، اما بهتر است بگوییم که از درون تهی هستند؛ افرادی که ویترین‌های خوبی برای ارائه دارند که به‌خوبی می‌توانند ما را فریب دهند، اما واقعیت چیز دیگری است.
آن‌ها به خوبی می‌توانند نقش بازی کنند؛ هم برای ما و هم برای هر فرد دیگری.
یا بهتر است بگوییم آن‌ها به خوبی می‌توانند حمله کنند تا بقیه افراد متوجه اعتماد به نفس دروغین آن‌ها نشوند.
انسان‌ها در زمانی که احساس بی ارزشی وجودشان را فرا می‌گیرد، در چند حالت قرار می‌گیرند؛ یا فرار می‌کنند یا حمله می‌کنند و یا تسلیم می‌شوند. افرادی که تسلیم می‌شوند، همان‌هایی هستند که در لاک خودشان فرو می‌روند و دچار عدم اعتماد به نفس می‌شوند، اما دسته‌ای دیگر هستند که در برابر این بی‌ارزشی‌ها، حمله می‌کنند. این‌ها دقیقا همان کسانی هستند که دارای اعتماد به نفسی دروغین هستند؛ دروغی بزرگ برای خود و دیگران؛ نمایشی دروغین از دوست‌داشتن خود، از عاشق خودشان بودن و از به خودشان اهمیت دادن، اما هیچ‌گونه حس رضایت درونی برای آن‌ها وجود ندارد و آن‌ها در خلوت خودشان کمبودی را حس می‌کنند که نزد دیگران کاملا آن را انکار می‌کنند.
این نمایش دروغین به راحتی پایان نمی‌پذیرد؛ شبیه فردی که خودش را به خواب زده است! اما خیلی زود آن‌ها به مشکل برمی‌خورند. آن‌ها دقیقا در موقعیت‌هایی که باید با اعتماد به نفس کامل و اعتماد صد‌در‌صدی به خودشان وارد میدان شوند دست به انکار و متاسفانه گاهی هم پا به فرار می‌گذارند.
اصولا افراد خود‌شیفته جزو این دسته قرار می‌گیرند و دارای اعتماد به نفس کاذب و کاملا دروغین هستند.
.
اعتماد به نفس در زنان
«دختر که بلند نمی‌خنده! دختر که بیرون نمیره! بابا یه زن پشت فرمونه دیگه! وااای این چیه زدی به صورتت، چقدر زشت شدی، چقدر چاقی! چقدر لاغری… دختر باید اینطور باشه؛ دختر باید اونطور باشه… زن که نباید تو جمع تا مرد هست که حرف بزنه و …»
تمامی این جمله‌ها را به کرات از زبان اطرافیانمان شنیده‌ایم، چه از خانم‌ها و چه از آقایان؛ جمله‌هایی که قاتل ارزش وجودی و راهزن اعتماد به نفس یک دختر و یک زن می‌شوند.
جملاتی که حتی می‌توان گفت خیلی از سرنوشت‌ها را عوض کرده‌اند، خیلی از بال و پرها را چیده‌اند، نفس‌ها را گرفته‌اند و دختران و زنان را به‌خاطر گرفتن تمام اعتماد به نفسشان تا مرز نابودی برده‌اند!
چرا نابودی؟ چون زمانی که حس ارزشمندی یک فرد از بین برود، در همان لحظه تمامی اعتماد به نفس او از بین خواهد رفت؛ پس فکر می‌کند که صلاحیت و کفایت لازم را برای محقق‌کردن خواسته‌ها و رویاهایش ندارد و دیگر حتی به خودش اجازه نمی‌دهد به آرزوهایش بیندیشد.
.
بودن فراسوی انجام دادن
«تونی گرنت» در کتاب «زن بودن» می‌گوید: «ما به دنیا نمی‌آییم برای انجام‌دادن به عنوان یک زن!» بلکه آن چیزی که اهمیت دارد، بودن و حضور داشتن است. ما به صرف انجام‌دادن که می‌تواند درس خواندن برای طی کردن مدارج بالا یا کارکردن برای رده‌های شغلی مدیریتی یا به‌دست‌آوردن عنوان و مقام نیست که ارزشمندیم؛ ارزش وجودی هر نفر به احترام حضور آن فرد در این دنیا و ارزش‌گذاشتن به خواسته‌هایش است، نه صرفا برای بودن و نه انجام‌دادن. حس ارزشمندی درونی در نهایت موجب اعتماد به نفسی درست و قوی می‌شود و زندگی دختر شما که روزی یک همسر و یا یک مادر می‌شود یا تصمیم می‌گیرد به عنوان یک دختر مستقل و تنها زندگی‌اش را سپری کند، دقیقا از همان روزهای کودکی و بی‌اغراق، از نوزادی‌اش آغاز می‌شود. نمی‌دانم شما که این مقاله را می‌خوانید، یک دختر نوجوان یا یک خانم خانه‌دار و یا یک دختر دانشجوی جوان یا یک خانم در اواسط دهه 50 عمرتان هستید؛ شاید هم یک دختر مستقل کارمند هستید! هر کدام از این‌ها هستید، لطفا همین الان بر روی یک کاغذ چند مرحله زیر را برای بازیابی حس ارزشمندی و اعتماد به نفسی که سالیان سال از شما ربوده شده است، انجام دهید: یک دفترچه و قلم آماده کنید. یک دفترچه که می‌توانیم نام آن را «دفترچه بودن» بگذاریم و به خودمان نشان دهیم که بودنمان چقدر ارزشمند و مهم است.
اولین قدم:
سه تا از اعضای بدنتان را که دوست دارید، با ذکر دلیل بنویسید بر فرض مثال:
- من موهایم را دوست دارم، چون مشکی هستند یا لخت و یا فر است …
- من دست‌هایم را دوست دارم، چون …
- من چشم‌هایم را دوست دارم، چون …
سعی کنید هر روز برای سه چیز که مربوط به خودتان است، شکرگزاری کنید.
قدم بعدی:
حالا سه تا از نقاط ضعفتان را یادداشت کنید.
بعد از نوشتن نقاط ضعفتان، به دو سوال خیلی با تامل بیشتر و بدون اینکه عجله کنید، جواب بدهید. اول اینکه چرا فکر می‌کنید در این زمینه ضعف دارید؟ آیا این یک حس واقعی است که دزد اعتماد به نفس شما شده است یا شما در مقام مقایسه با دیگران خودتان را قرار می‌دهید؟
حالا احساس واقعی‌تان را در مورد این موضوع بنویسید.
مثلا اگر در مورد ظاهر شما است و فکر می‌کنید که قد کوتاهی دارید، به این فکر کنید چرا این حس را دارید؟ آیا از حرف‌ها و نگاه دیگران این حس را نسبت به خود دارید؟ یا خودتان را با فردی در دنیای واقعی اطرافیانتان یا دنیای سلبریتی‌ها مقایسه می‌کنید؟
با این کار متوجه می‌شوید خیلی از مواردی که در ستون نقاط ضعف شما قرار داشته و باعث عدم اعتماد به نفس در شما شده بوده است، کاملا بی‌مورد و بی‌پایه و اساس بوده و صرفا به‌خاطر نگرش اشتباه شما نسبت به خودتان بوده است.
تعداد شکرگزاری‌هایتان را افزایش دهید و به خودتان یادآوری کنید وجود شما همانند اثر انگشتتان در این دنیا، منحصر به فرد است.
یک پیشنهاد ساده
چند وقت پیش کتابی خواندم با نام «خانم رئیس»؛ کتابی جالب درباره «سوفیا آموروسو» که به قلم خودش بوده و در صدر پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک تایمز هم قرار گرفته است.
درباره سوفیا آموروسو خوب است بدانید که او دختری است که در هشت سال، از یک دختر دبیرستانی ترک‌تحصیل‌کرده، به بنیان‌گذار و مدیر عامل شرکت «نستی گال» تبدیل شد.
.
اینستاگرام؛ راهزن اصلی اعتماد به نفس این روزها
با توجه به اینکه تمامی نوجوانان در حال حاضر از گوشی‌های هوشمند و در نهایت از شبکه‌های اجتماعی، بالاخص اینستاگرام به عنوان شبکه اجتماعی مورد استفاده رایج در ایران استفاده می‌کنند، متاسفانه بسیار تحت‌تاثیر این فضا و افرادی که تحت عنوان سلبریتی یا بلاگر فعالیت می‌کنند، هستند. گاهی تقلید مستقیم از سبک زندگی و تاثیر عجیب و شگرفی که این‌گونه محتواها بر روی ضمیر ناخودآگاه هر فرد و نه فقط نوجوانان (در نوجوانان به دلیل شکل‌نگرفتن کامل شخصیت بسیار این موضوع حائز اهمیت است)، می‌تواند تاثیر بسیار مخربی بر روی اعتماد به نفس داشته باشد. تصویر کامل و بی‌عیب‌و‌نقصی که از افراد در این فضا وجود دارد، تصویری کاملا مجلل از خرید‌کردنشان، از روابطشان و اتفاقات روزمره‌شان شدیدا می‌تواند اعتماد به نفس نوجوانان را مورد تخریب قرار دهد. یادتان باشد که اگر مثلا شما مشکلی در خانه و بین اعضای خانواده دارید، هیچ وقت جلوی مهمانانتان نمی‌گویید و سعی می‌کنید خودتان و شرایطتان را خوب و خوش نشان بدهید؛ پس طبیعتا در این فضا هم افراد فقط ویترینی از زیبایی‌های زندگی‌شان را در معرض دید بقیه می‌گذارند تا برای بقیه همه چیز را در حد عالی نشان می‌دهند تا بقیه افراد آن‌ها را دنبال کنند.
پس حواستان باشد در دام مقایسه نیفتید که به قول یک ضرب‌المثل انگلیسی: «مقایسه دزد خوشبختی است!» آن هم مقایسه‌ای که از پایه و اساس اشتباه و غلط است.
.
افزایش اعتماد به نفس
اگر تا‌به‌حال در زمره افرادی بوده‌اید که در درونتان حس ارزشمندی نداشته‌اید و دچار عدم اعتماد به نفس بوده‌اید، نگران نباشید. به قول «سقراط»: «زندگی آزمون‌نشده ارزش زیستن ندارد»؛ پس از همین الان می‌توانید تغییراتی در خودتان بدهید و زندگی جدیدی را تجربه کنید.
خودتان را همان‌گونه که هستید، بپذیرید
پذیرش خویشتن اولین کاری است که در مسیر رشد یا پیدا‌کردن اعتماد به نفس باید انجام دهیم. از امروز با نگرشی نو خودتان را مشاهده کنید و به یاد داشته باشید که باید هر چه زودتر دست از قضاوت‌کردن و شماتت‌کردن خودتان بردارید.
به خودتان در یک گفت‌وگوی ذهنی یادآور شوید که شما هم مثل تمامی مخلوقات خداوند و مثل میلیاردها انسانی که بر روی این کره خاکی زندگی می‌کنند، دارای نقاط ضعف و نقاط قوتی هستید؛ پس چرا توقع دارید خودتان را بی‌عیب‌و‌نقص ببینید؟ و چون این کار برای همه انسان‌ها امری نشدنی است، به اعتماد به نفستان ناخواسته ضربه بزرگی وارد می‌کنید.
.
تو بگو من خوبم؟
خیلی از ما زمانی احساس ارزشمندی می‌کنیم که مورد تشویق و تمجید اطرافیانمان قرار بگیریم. هر چقدر این تشویق‌ها بیشتر و بیشتر شود، درون ما هم این حس ارزشمندی بیشتر اوج می‌گیرد. اما امان از آن روزی که دیگر این تمجیدها و تشویق‌ها، نه‌تنها نباشد، بلکه مورد نقد دیگران هم قرار بگیریم؛ همانجا تمامی اعتماد به نفس ما به یکباره گرفته می‌شود، چون در واقع تمامی اعتماد به نفس ما بسته به نظر و خوشایند دیگران بوده است.
دقیقا به همین دلیل اولین گام، دوست‌داشتن و پذیرش خودمان است تا ناگهان با چنین شرایطی تهی نشویم.
.
برنامه‌ریزی برای اعتماد به نفس
زندگی ما دارای قلمروهای متفاوتی است و ما در یک یا چند قلمرو قرار می‌گیریم. گاهی در یک مورد دچار عدم اعتماد به نفس هستیم و گاهی در تمامی موارد به مشکل اعتماد به نفس و احساس بی‌ارزشی برمی‌خوریم.
- رابطه ( زندگی مشترک و …)
- شغل و تحصیلات
- فرزندپروری
- سلامت و بدن من
- خانواده (غیر از همسر و فرزندان)
- رشد و توسعه فردی
- روابط اجتماعی
برای هر کدام از حوزه‌های بالا که دچار مسئله هستید، یک هدف سه ماهه برای پرورش اعتماد به نفس تعیین کنید.
برای مثال: سلامت و بدن
هدف: با بدن خودم آشتی کنم. (نکته: حواسمان باشد برای ما اینجا حس خوبی که در نهایت منجر به اعتماد به نفسمان می‌شود، اهمیت دارد)
عمل: برای هر ماه، یک گام و یک حرکت تعیین کنید.
گام اول (ماه اول) : روزی نیم ساعت فقط جهت سلامتی‌ام پیاده‌روی کنم. ( نه وزن اضافه کنم و نه وزن کم کنم؛ فقط جهت سلامتی و آشتی با بدن خود!)
گام دوم (ماه دوم): روزی ده دقیقه جلوی آینه از اندامم با تمام نقص‌هایش تعریف کنم و لذت ببرم از آنچه هستم. به همین ترتیب برای هر حوزه و قلمرو هدفی کوچک که در نهایت موجب حس ارزشمندی شما در پایان ماه سوم باشد، قرار بدهید و برایش خلاقانه برنامه‌ریزی کنید.
.
ریشه‌یابی
اگر بتوانید علت عدم وجود اعتماد به نفس را در آن زمینه شناسایی کنید، خیلی سریع‌تر می‌توانید به جواب برسید.
خیلی اوقات ضربه‌ای که به حس ارزشمندی و اعتماد به نفس ما خورده است، به سال‌های خیلی خیلی دور برمی‌گردد که شاید حتی یادمان هم نباشد. اما اگر خاطره‌هایی تلخ را از زمان کودکی به یاد دارید، سعی کنید با تسکین خودتان و رد شدن از آن خاطره بتوانید ذره‌ای از حس بی‌ارزشی‌تان کم کنید.
.
شما لایق بهترین‌ها هستید
فرنگی‌ها واژه‌ای دارند به اسم «deserve» که خیلی در صحبت‌هایشان در مورد خودشان استفاده می‌کنند و به معنای لایق‌بودن و سزاواربودن و شایستگی چیزی را داشتن است.
این واژه را در فضای کار، در گفت‌وگوهایشان در رابطه و در خیلی از موقعیت‌های دیگر استفاده می‌کنند. مثلا در یک گفت‌وگوی عادی در رابطه‌شان خیلی راحت می‌گویند که من لایق احترام هستم و این رفتار تو بی‌احترامی به من است.
اما به صورت معمول، این واژه را ما در صحبت‌هایمان استفاده نمی‌کنیم؛ شاید به دلیل یک تفاوت فرهنگی باشد که به ما از کودکی آموزش و این حس داده نمی‌شود که لایق بهترین‌ها هستیم و از درون این موضوع را حس نمی‌کنیم که درون کلام و بعد رفتارمان هم دیده نمی‌شود.
لطفا از همین الان روزی چند بار به خودتان یادآوری کنید که شما لایق بهترین‌ها در زندگی‌تان هستید.
به خودتان یادآوری کنید که حضورتان با تمام ضعف و قوت‌هایش ارزشمند است و به خودتان اعتماد کنید.
اعتماد به نفس، اعتماد به خودتان، اعتماد به مهارتها و توانایی‌هایتان دقیقا از درون شما شروع می‌شود و برداشتن قدم برای خواسته و رویاهایتان.
.
یک پیشنهاد ساده
پیشنهاد اول: کتاب خوب بخوانید.
نام کتاب: «شجاعت»، اثر «دبی فورد»
به شما پیشنهاد می‌کنم کتاب شجاعت دبی فورد را از دست ندهید. یکی از مهم‌ترین نکاتی که از این کتاب یاد خواهید گرفت این است که تمام حس ترس و ناتوانی که در درونتان احساس می‌کنید، توهم و ترسی بیش نیست که از گذشته در ذهنتان مانده و شما اکنون باید با یک منِ جدید روبه‌رو شوید.
این کتاب قدم به قدم به شما کمک خواهد کرد که تصویری جدید از خودتان در ذهنتان پیدا کنید و بتوانید با شخصیت قبلی‌تان به خوبی مبارزه کنید. پس خواندن این کتاب را به هیچ عنوان از دست ندهید.
این کتاب می‌تواند هدیه خوبی برای نوجوانان و جوانانی باشد که در ابتدای راه هستند و با این حس بی‌ارزشی و عدم اعتماد به نفس به سختی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، اما راهنمای درستی برای مبارزه و رو‌در‌روشدن با این مسئله ندارند.
پیشنهاد دوم: یک فیلم بی‌نظیر ببینید.
نام فیلم: «آنجلا»
آنجلا یا آنژلا اثری از سینمای فرانسه است که در سال 2005 به کارگردانی «لوک بسون» ساخته شده است؛ فیلمی که به ما کمک می‌کند که چگونه خوبی‌های درون خودمان را بهتر ببینیم؟ به ما یاد خواهد داد چگونه خودمان را بیشتر دوست داشته باشیم؟ و چگونه بیشتر از قبل، خودمان را دوست داشته باشیم و از این فرآیند لذت ببریم؟!
پس این فیلم زیبا را به هیچ عنوان از دست ندهید.
پیشنهاد سوم: یک سریال جذاب
نام سریال: «This is us»
این سریال جذاب و دوست‌داشتنی با لایه‌های متفاوت روان‌شناختی و شخصیت‌پردازی‌های واقعی می‌تواند در لیست سریال‌های محبوب شما قرار بگیرد. هر کدام از شخصیت‌های سریال به‌نحوی با مشکلی در‌‌گیر هستند و در این میان یکی از شخصیت‌های اصلی که به دلیل چاقی دچار عدم اعتماد به نفس است، در موقعیت‌های مختلفی قرار می‌گیرد و مجبور می‌شود با خیلی مسائل رو در رو قرار بگیرد.
فکر می‌کنم شما هم مثل من طرف‌دار پروپاقرص این درام جذاب شوید.
پیشنهاد چهارم: یک پادکست حرفه‌ای
نام پادکست: «هلی تاک» (HelliTalk)
این پادکست حرفه‌ای در زمینه رشد و توسعه فردی بسیار می‌تواند به هر فردی در هر سن و جایگاه و خاستگاه ذهنی برای رشد کمک کند. به شما پیشنهاد می‌کنم تمامی اپیزودهای این پادکست را گوش بدهید؛ اما در رابطه با موضوع اعتماد به نفس و استفاده از توانمندی‌هایمان به اپیزود 9 این پادکست گوش بدهید.
(راهنمایی: از پلی‌استورها می‌توانید اپ‌هایی مثل Castbox را دانلود کرده و در قسمت جست‌وجوی برنامه، HelliTalk را تایپ کنید و تمامی اپیزودهای این پادکست را مشاهده کنید.)
.
یادتان بماند …
ما قدیس و یا ابرقهرمان نیستیم که بتوانیم در یک شبانه‌روز همه چیز را تغییر بدهیم؛ پس اگر سال‌ها و به هر علت و طریقی به اعتماد به نفس شما ضربه خورده است، برای بازیابی و ترمیمش نیاز به پشتکار، تمرین و مهم‌تر از همه زمان نیاز دارید. اشتباهاتتان را بپذیرید و تصمیم بگیرید مسئولانه‌تر و موثرتر برای حضورتان در این جهان و رفع نقاط ضعفتان مثل کمبود اعتماد به نفس اقدامی بکنید. از خودتان کمتر انتقاد بکنید و بیشتر به رفتارهایتان دقت کنید؛ بالاخص در زمان‌هایی که نشانه‌های عدم اعتماد به نفس در شما ظاهر می‌شود، مثل خجالت‌کشیدن یا پنهان‌شدن از چیزی که می‌خواهیم، توجه کنید که چه رفتارهایی از سوی دیگران باعث بروز عدم اعتماد به نفس در شما می‌شود.
جمله آخر: زندگی موهبتی الهی است که تنها یکبار به ما هدیه داده شده و فرصت بی‌همتایی است که تکرارنشدنی نیست؛ پس کمتر خودتان را زیر تیغ افکار ناخوشایند و منفی درباره خودتان ببرید و بیشتر به خودتان عشق بورزید، چون خداوند هم شما را با عشق آفریده است.
