درمان اکت، مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟

درمان اکت چیست؟

درمان اکت (ACT) یا درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد Acceptance and Commitment Therapy، درمانی است که هدف از آن کمک به بیماران برای پذیرش آنچه خارج از کنترل آنهاست و متعهد شدن به اقداماتی است که زندگی آنها را غنی می کند.

درمان اکت یک مداخله روان‌شناختی منحصر به فرد است که از پذیرش و ذهن آگاهی، همراه با تعهد و تغییر رفتار برای افزایش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی استفاده می‌کند.

دکتر راس هریس، روانشناس برجسته، ACT را به عنوان یک رفتار درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تعریف کرده است که قوانین اساسی اکثر روانشناسی غربی را به چالش می کشد.

هدف منحصر به فرد درمان اکت، کمک به بیماران برای ایجاد یک زندگی غنی و معنادار و توسعه مهارت های ذهن آگاهی در کنار وجود درد و رنج است.

درمان اکتACT: پذیرش افکار و احساسات و زندگی در زمان حال، انتخاب یک راه ارزشمند و اقدام.

این مقاله حاصل تحقیق و پژوهش خانم دکتر نوشین جوجن، روانشناس بالینی و زوج درمانگر می باشد و مشاوره روانشناسی صدها زوج با متد اکت را با موفقیت انجام داده اند. در بخشی از این مقاله، پژوهش و آزمایشی که ایشان در حوزه درمان اکت انجام داده اند و نتایج آن آمده است. شما را به خواندن ادامه مقاله دعوت می کنیم.

درمان اکت در چه مواردی کاربرد دارد؟

متد ACT برای طیف گسترده ای از اختلالات روانی موثر است. مطالعات و تجربه بالینی مختلفی تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را مورد تأیید قرار داده است.

درمان اختلال ADHD

موناوار و همکاران در سال 2021 به بررسی درمان اکت، برای افراد مبتلا به اختلال ADHD پرداختند و نشان دادند که برای درمان انواع پیامدهای رفتاری و روانی اجتماعی، که شامل کاهش علائم ADHD و سایر عواقب مرتبط با تشخیص ADHD مانند کیفیت پایین زندگی، اهمال کاری تحصیلی، علائم افسردگی و اضطراب و ناسازگاری روانی موثر است.

تنظیم هیجان و افزایش مهارت‌های ذهن آگاهی در ورزشکاران و نوجوانان

در پژوهشی که توسط جوسفسون و همکاران (2019) انجام شد، این نتایج به دست آمد که رویکرد پذیرش تعهد در کاهش مشکلات تنظیم هیجان و همچنین افزایش مهارت های ذهن آگاهی در عملکرد ورزشکاران تاثیر داشته است. همچنین دوئیناس (2016) در پژوهشی نشان داد که می توان از درمان اکت، برای کاهش مشکلات تنظیم هیجانی در نوجوانان استفاده کرد.

پذیرش درد و کنترل عواطف در بیماران مبتلا به سرطان

نتایج پژوهش فتحی و همکاران (1399) نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پذیرش درد و کنترل عواطف در بیماران مبتلا به سرطان مؤثر بوده است.

استادیان خانی و همکاران (1399) در پژوهشی به بررسی اثر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری تصویر بدنی و کنترل عواطف در زنان مبتلا به اختلال پرخوری افراطی پرداختند، نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث بهبود انعطاف‌پذیری تصویر بدنی و کنترل عواطف در زنان مبتلا به اختلال پرخوری افراطی شده است.

همچنین در پژوهشی که توسط فعله کار و همکاران (1398) انجام شد، نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تأثیر معناداری را بر تنظیم هیجانی و راهبردهای کنار آمدن مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر داشته است.

تاب آوری در هنگام تازیانه مصائب

6 فرآیند اصلی درمان اکت

شش فرآیند اصلی درمان اکت، چارچوبی برای توسعه انعطاف پذیری روانی ارائه می دهد: گسلش شناختی، پذیرش، تماس با لحظه اکنون، خویشتن مشاهده‌گر، ارزش‌ها، اقدام متعهدانه.

1-پذیرش، Acceptance

پذیرش در درمان اکت بر این ایده استوار است که به عنوان یک اصل کلی، تلاش برای گریز از درد، فقط آن را تشدید می کند و فرد را بیشتر درگیر می کند، آن را به مسأله ای آسیب زا تبدیل می کند و در این میان، او زندگی کردن را فراموش می کند.

منظور از پذیرا بودن و تمایل داشتن این است که به دنیای تجارب شخصی‌مان در لحظه حال آری بگوییم. هدف آن؛ انعطاف پذیری است. تمایل به تغییر برنامه کار از محتوای دردها به محتوای زندگی است. تمایل به معنی نگه داشتن دردها، در آغوش گرفتن دردها و در کنار آنها نشستن است. نگریستن به دردها، قدم زدن با آنها، محترم شدن آنها، به درون کشیدن دردها و رها کردنِ جنگیدن با آنهاست.

پذیرش به معنای ایجاد فضایی برای احساس‌ها، حواس‌ها، امیال و دیگر تجربه‌های خصوصی ناخوشایند، بدون تلاش برای تغییر آن‌ها، فرار از آن‌ها یا توجه مجدد به آن‌ها است.

2-گسلش شناختی، Defusion

یادگیری نگریستن به افکار، تصورات، خاطرات و دیگر شناخت‌ها همچنان که هستند، یعنی چیزی بیش از مقداری کلمات و تصاویر دیده نشوند. یادگیری این‌که آن‌ها را آن‌چنان‌که به نظر می‌آیند یعنی وقایع وحشتناک، قواعد لازم‌الاجرا و حقایق عینی نبینیم.

به‌عبارت‌ دیگر گسلش برای جلوگیری از در آمیختگی شناختی است. در آمیختگی شناختی بدین معناست که فرد، خود و افکارش را در آمیخته (یکی) می‌داند. گسلش شناختی بدین معناست که بپذیریم افکار ما از ما جدا هستند و چیزی بیش از وقایع خصوصی موقت نیستند. تکنیک های گسلش شناختی تلاش می کند عملکرد نامطلوب افکار و رویداد های شخصی دیگر را به جای تلاش برای تغییر شکل، فراوانی یا حساسیت موقعیتی تغییر دهد.

3-تماس با لحظه حال، Living in the psent moment

تجربه کردن اینجا و اکنون، با گشودگی، علاقه، پذیرش و آگاهی کامل؛ و درگیری کامل و با تمرکز با هر آنچه انجام می‌شود. ACT تماس بدون قضاوت با حوادث روانی و محیطی همانطور که آنها اتفاق می افتد را ترویج می کند. هدف این است که درمانجویان جهان را به طور مستقیم تجربه کنند به طوری که رفتار آنها انعطاف پذیرتر شود و در نتیجه فعالیت های بیشتری برای سازگاری با ارزش ها در آنها فراهم گردد.

4-خویشتن مشاهده‌گر، Self as Context

دسترسی به حسی متعالی از خود؛ جویباری از آگاهی که تغییرناپذیر، همیشه حاضر و آسیب‌ناپذیر است. از این دیدگاه می‌توانید این نکته را دریابید که شما افکار، احساسات، خاطرات، هوس‌ها، حس‌ها، تصورات، قواعد یا جسم مادی خود نیستید. اینها به‌طور مداوم تغییر می‌کنند و جنبه‌های ثانوی وجود شما هستند، اما جوهره وجود شما را تشکیل نمی‌دهند.

5-ارزش‌ها، Values

در اعماق قلب‌تان می خواهید زندگی‌تان چطور باشد؟ پای چه چیزی ایستاده اید؟ چه چیزی واقعا برای شما اهمیت زیادی دارد؟ ارزش ها، صفات مطلوب برای عمل مداوم هستند.

به عبارت دیگر آنها توصیف می کنند که ما چطور می خواهیم در زمینه ای به طور مداوم عمل کنیم. داشتن ارزش های واضح و روشن یک قدم اساسی در خلق زندگی پر معنا است.

معمولا در در درمان اکت از ارزش ها به عنوان جهت های انتخاب شده زندگی یاد می کنیم. ما معمولا ارزش ها را با قطب نما مقایسه می کنیم چرا که آنها به ما جهت می دهند و سفر ما را به طور مداوم هدایت می کنند.

6-عمل متعهدانه، Committed Action

عمل متعهدانه، به معنای انجام عمل مؤثری است که توسط ارزش هایمان هدایت شده باشد. خیلی خوب است که ارزش هایمان را بشناسیم اما این امر فقط از طریق عمل مداوم همسو با ارزش ها که زندگی را غنی، کامل و معنادار می سازد باید صورت گیرد.

به عبارت دیگر ما سفری در پیش نخواهیم داشت، اگر فقط به قطب نما خیره شویم؛ سفر ما وقتی شروع می شود که پاها و دست هایمان را برای رسیدن به هدف مورد نظرمان به کار اندازیم.

عمل ارزش مدار طیف وسیعی از افکار و احساسات مطلوب و نامطلوب را بر می انگیزد. بنابراین عمل متعهدانه به معنای «انجام دهید آنچه را که لازم است» می باشد؛ برای داشتن زندگی ارزشمند حتی اگر درد و رنج به دنبال داشته باشد.

ارزش‌ها و عمل متعهدانه بدین معنا هستند که فرد آنچه را که برای او مهم‌ترین و عمیق‌ترین است، تشخیص دهد، بر مبنای آن هدف‌هایی را تنظیم کند و برای رسیدن به آن‌ها متعهدانه و موثر عمل کند.

پژوهش نگارنده در مورد درمان اکت

در پژوهشی که با همکاری دو تن از اساتید برجسته دانشگاه انجام دادم، اثربخشی درمان اکت بر کنترل عواطف در کادر درمان بخش کرونا مورد بررسی قرار گرفت.

طرح این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و یک دوره پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کادر درمان بخش کرونای بیمارستان های شهر تهران بود.

از بین بیمارستان های تهران، یک بیمارستان که بیماران مبتلا به کرونا را پذیرش می کند، انتخاب شد. از بین کادر درمان شاغل در بخش کرونای این بیمارستان، 20 نفر که معیارهای ورود به پژوهش را دارا بودند، به طور در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هر گروه 10 نفر).

از افراد دو گروه خواسته شد که مقیاس کنترل عواطف (ACS) ویلیامز و همکاران را تکمیل نمایند. سپس برای گروه آزمایش، دوره درمان تعهد و پذیرش به صورت اینترنتی در طی 8 جلسه بر اساس درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (هریس، ترجمه امین زاده، 1395) و (ایزدی و عابدی، 1395) اجرا گردید، اما گروه کنترل در این مدت هیچ برنامه ای را دریافت نکردند.

پس از خاتمه جلسات، افراد هر دو گروه مجددا به پرسشنامه پژوهش پاسخ دادند و بعد از گذشت دو ماه مجددا آزمون به وسیله همان پرسشنامه برای هر دو گروه اجرا گردید.

محتوای جلسات درمان اکت

جلسه اول: معرفی اشخاص و آشنایی با درمانگر، آشنا کردن افراد با موضوع پژوهش، گفتگو در خصوص بیماری کرونا، ارایه مطالب کلی پیرامون درمان پذیرش و تعهد.

جلسه دوم: درماندگی خلاق، کمک به مراجع برای تشخیص راهبردهای ناکارآمد کنترل و پی بردن به بیهودگی آنها، بررسی روش ها و فنون درمانی و ارزیابی میزان تأثیر آنها، بحث درباره موقتی و کم اثر بودن فنون درمانی با استفاده از تمثیل، دریافت بازخورد و ارائه تکلیف.

جلسه سوم: توضیح درباره اجتناب از تجارب دردناک و آگاهی از پیامدهای آن، آموزش گام های پذیرش وقايع شخصی دردناک بدون کشمکش با آنها با استفاده از تمثیل، آگاهی بخشیدن در این زمینه که افکار را فقط به عنوان افکار و احساسات را فقط به عنوان احساسات بپذیریم، دریافت بازخورد و ارائه تكليف.

جلسه چهارم: تمرینات ذهن آگاهی (ارایه تکنیک حضور در لحظه، توقف فكر و شنیدن ذهن آگاهانه)، دریافت بازخورد و ارائه تكليف.

جلسه پنجم: تفهیم ناهمجوشی و گسلش با استفاده از استعاره ها، آموزش فنون خاص گسلش، تمرین فنون گسلش توسط اعضا، دریافت بازخورد و ارائه تکلیف.

جلسه ششم: توضيح مفاهیم نقش و زمینه، مشاهده خود به عنوان زمینه و معرفی خود مشاهده گر با استفاده از استعاره، آگاهی از دریافت های حسی مختلف و جدایی از حس هایی که جزء محتوای ذهنی هستند. دریافت بازخورد و ارائه تكليف.

جلسه هفتم: توضيح مفهوم ارزش ها، شناسایی ارزش های افراد، ایجاد انگیزه برای تغییر و توانمند کردن مراجع برای زندگی بهتر، تمرین تمرکزی، دریافت بازخورد و ارائه تکلیف.

جلسه هشتم: آموزش تعهد به عمل، شناسایی طرح های رفتاری مطابق با ارزش ها و ایجاد تعهد برای عمل به آنها، خلاصه کردن مطالب جلسات قبل، جمع بندی مطالب.

نتایج پژوهش درمان اکت

نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که درمان اکت، باعث افزایش کنترل عواطف (کنترل خشم، خلق افسرده، اضطراب و عاطفه مثبت) در گروه آزمایش شده است و این افزایش در مرحله پیگیری (پس از گذشتن دو ماه) پایدار مانده است. در نتیجه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهبود کنترل عواطف در کادر درمان بخش کرونا مؤثر بوده است.

جمع بندی و نتیجه گیری در مورد درمان اکت

اساس درمان پذیرش و تعهد مدل جدیدی از شناخت آدمی است که این مدل به افراد کمک می کند در دیدگاه خویش نسبت به مشکلات و مسیری که در زندگی آنها جریان دارد تغییر ایجاد کنند.

بسیاری از درمان ها به درمان جویان کمک می کنند، تا احساس بهتری داشته باشند ولی درمان اکت یا پذیرش و تعهد صراحتا بر زندگی بهتر تمرکز دارد صرف نظر از اینکه زندگی بهتر با احساس بهتر همراه باشد یا نباشد.

درمان اکت از طریق آموزش، فضایی را برای مراجعان ایجاد می کند تا نگرشی مثبت به افکار، احساسات و خاطرات ناراحت کننده ای که در زندگی با آن روبه رو بوده اند، داشته باشند.

تاثیر درمان اکت چگونه است؟

درمان پذیرش و تعهد بر روی دو نکته اساسی تاکید دارد، از یک طرف از مهارت های ذهن آگاهی، پذیرش و گسلش شناختی برای افزایش انعطاف پذیری روان شناختی استفاده می کند که منظور از آن افزایش توانایی مراجعین برای ایجاد ارتباط با تجارب کنونی شان است، از طرف دیگر، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، با ادغام همین مفاهیم و تقویت آنها، موجب معنادهی به زندگی، بخشیدن امید و افزایش هدف در آینده افراد می شود.

این درمان با ادغام پذیرش و ذهن آگاهی، به درمانجویان برای دستیابی به زندگی پرنشاط، هدفمند و بامعنا کمک می کند. در ذهن آگاهی فرد نسبت به خود و زندگی، هوشیاری و توجه غير قضاوتی به همراه پذیرش حالات موجود با تمام معایب و محاسن پیدا می کند.

ذهن آگاهی موجب توقف چرخه تجارب و افكار منفی می شود و به دلیل توجه و زندگی در لحظه حال باعث می شود توجه و تمرکز از افكار منفی برداشته شود، این نوع رابطه جدید با افکار و باورهاي منفی، منجر به کنترل آن و در نتیجه به بهبود احساسات، ادراکات و رفتارها منجر می شود، در نتیجه احساسات منفی فرد تعدیل می شود.

همچنین در ذهن آگاهی فرد می یابد که احساسات و هیجان های منفی جزء ثابت شخصیت نبوده و حالاتی گذرا محسوب می شوند که ممکن است رخ دهند. این نتیجه وی را از داشتن نگرش منفی و در نتیجه تجربه هیجان منفی در زندگی باز می دارد.

کنترل عواطف در برگیرنده کنترل خشم، خلق افسرده، اضطراب و عاطفه مثبت است و اجرای درمان اکت کمک کرده تا در ابتدا پذیرش روانی فرد در مورد تجارب ذهنی (افکار و احساسات) خود افزایش پیدا کند.

بنابراین در گام نخست درمانجوها یاد گرفتند که باید افکار و احساسات ناخوشایند خود را بدون واکنشی در بدو امر بپذیرند.
در قدم دوم بر آگاهی روانی فرد در لحظه حال افزوده می شود؛ یعنی فرد از تمام حالات روانی، افکار و رفتار خود در لحظه حال آگاهی می یابد.
در مرحله سوم به فرد آموخته می شود که خود را از این افکار جدا سازد (جداسازی شناختی) به نحوی که بتواند مستقل از این تجارب عمل کند.
چهارم، تلاش برای کاهش تمرکز مفرط بر خود تجسمی یا داستان شخصی که فرد برای خود در ذهنش ساخته است.

درمان اکت و فنون آن، مشاهده و توصیف بدون قضاوت تجارب در زمان حال را تشویق می کند. این تجربه در زمان حال، به مراجعین کمک می کند که تغییرات دنیا را آنگونه که هست تجربه کنند، نه آنگونه که ذهن می سازد.

پنجم، کمک به فرد تا اینکه ارزش های شخصی اصلی خود را بشناسد و به طور واضح مشخص سازد و آنها را به اهداف رفتاری خاص تبدیل کند.
در نهایت، ایجاد انگیزه جهت عمل متعهدانه یعنی فعالیت معطوف به اهداف و ارزش های مشخص شده به همراه پذیرش تجارب ذهنی.

بنابراین عمل متعهدانه به این معناست که برای داشتن زندگی ارزشمند آنچه را لازم است انجام دهید، حتی اگر درد و رنج به دنبال داشته باشد.

در درمان اکت، یک عامل مهم در ایجاد و حفظ آسیب های روانی، اجتناب تجربی است که به معنای ارزیابی منفی اغراق آمیز از تجارب ذهنی (افکار، احساسات و هیجانات) و عدم تمایل به تجربه آن هاست که به تلاش برای کنترل یا فرار از آن ها منجر می شود.

درمان اکت چه هدفی را دنبال می کند؟

هدف درمان اکت، کاهش اجتناب تجربی و افزایش انعطاف پذیری روانشناختی از طریق پذیرش احساسات ناخوشایند غیر قابل اجتناب و پریشان کننده، پرورش ذهن آگاهی به منظور خنثی کردن درگیری مفرط با شناخت ها و مشخص کردن ارزش های شخصی مرتبط با اهداف رفتاری است و شخص تشویق می شود تا در حالی که به سوی اهداف ارزشمند خود در حرکت است، با تجربیاتش بطور کامل و بدون مقاومت ارتباط برقرار کند و آن ها را بدون قضاوت در مورد درستی و نادرستی شان، در هنگام ظهور بپذیرد.

در این روش درمانی به افراد کمک می شود تا دریابند که داشتن یک زندگی سالم ضرورتا همراه احساس بسیار خوب نیست، بلکه هدف این است که هم احساس خوب و هم زندگی خوبی داشته باشیم.

در واقع فرایندهای مرکزی درمان اکت به افراد آموزش می دهد تا چگونه عقیده بازداری فکر را رها کنند و از افکار آزاردهنده رهایی یابند. در نتیجه بر اساس فرایندهای توضیح داده شده درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث بهبود کنترل عواطف می شود.

منابع فارسی این مقاله “درمان اکت چیست”

استادیان خانی، زهرا؛ حسنی، فریبا؛ سپاه‌منصور، مژگان و کشاورزی ارشدی، فرناز. (1399). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف‌پذیری تصویر بدنی و کنترل عواطف در زنان مبتلا به اختلال پرخوری افراطی. نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، ۶(۳)، 102- 94.

امانی، احمد؛ عیسی نژاد، امید و علیپور، الهه. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر اعتماد در روابط بین فردی و کنترل عواطف در زنان متاهل. نشریه فرهنگي – تربيتي زنان و خانواده، 14(48)، 167- 145.

ایزدی، راضیه؛ نشاط دوست، حمید طاهر؛ عسگری، کریم و عابدی، محمدرضا. (1393). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی- رفتاری بر علایم بیماران مبتلا به اختلال‌وسواس- اجبار. تحقیقات علوم رفتاری، 12(1)، 33- 19.

بگیان کوله مرز، محمد جواد؛ نریمانی، محمد؛ سلطانی، ساناز و مهرابی، علیرضا. (1393). مقایسه نارسایی هیجانی و کنترل عواطف در سوء مصرف کنندگان مواد و افراد سالم، فصلنامه اعتیاد پژوهشی سوء مصرف مواد، 8(29)، 147-131.

جان نثاری، سمیه و شاکر، علی. (1398). نقش کنترل عواطف، بهزیستی روانی و رفتارهای خودمراقبتی در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران قلبی عروقی. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 27(11)، 2122- 2112.

جانی، ستاره؛ میکائیلی، نیلوفر و رحیمی، پریسا. (1399). تاثیر درمان شناختی- رفتاری به واسطه اینترنت بر کاهش اضطراب کرونا. فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 10(4)، 145- 129.

سربوزی حسین آبادی، طاهره؛ عسکری، محمدرضا؛ میری، خیزارن و نمازی نیا، محمد. (1399). افسردگی، استرس و اضطراب پرستاران در پاندمی کووید-۱۹ در بیمارستان نهم دی تربت‌حیدریه. مجله طب نظامی. 22(6)، 533- 526.
شهیاد، شیما و محمدی، محمدتقی. (1399). آثار روان شناختی گسترش بیماری کووید-19 بر وضعیت سلامت روان افراد جامعه: مطالعه مروری. مجله طب نظامی، 22(2)، 192- 184.

صالحی، محمدنبی؛ بشلیده، کیومرث؛ حمید، نجمه و ارشدی، نسرین. (1398). مقایسه اثربخشی درمان پردازش مجدد هولوگرافیک و رفتاردرمانی دیالکتیکی بر کنترل عواطف و سازگاری اجتماعی بیماران افسرده اقدام کننده به خودکشی. مجله مطالعات علوم پزشکی. ۳۰(۱۱)، 940- 924.
عازمي زينال، اكرم؛ غفاري، عذرا و شرقي، افشان. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی، سلامت جسمانی و سلامت روانی بیماران همودیالیزی. كنفرانس بين المللي روان شناسي و علوم تربيتي شبستر.

عباسی اصل، مجتبی؛ رحمتی نجارکلائی، فاطمه و دوران، بهناز. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و درمان شناختی رفتاری (CBT) بر سرسختی روان شناختی، رفتار مراقبتی و سبک‌های مقابله‌ای در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲. مجله طب نظامی، ۲۲(۱۰)، 1083- 1073.

فتحی، کوروش؛ شهبازی، مسعود؛ کرایی، امین و ملک زاده، محمد. (1399). کارایی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پذیرش درد و کنترل عواطف بیماران مبتلا به سرطان. فصلنامه بیهوشی و درد، 11(2)، 67- 53.

فعله کار، اشکان؛ فعال، معصومه؛ زاهد زاده، فروغ؛ امانی، امید و عسکری، مهین. (1398). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم هیجانی و راهبردهای کنار آمدن مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر. فصلنامه سلامت روان کودک. ۶(۴)، 265- 253.
فلکسمن، پل. ادوارد؛ بلک لج، ج. ت و باند، فرانک و. (1394). تند آموز درمان مبتنی بر پذیرش و پای بندی. ترجمه مصلح میرزایی و سامان نونهال، تهران: انتشارات ارجمند.

میرزایی، خلیل. (1399). علت ها و پیامدهای همه گیری و عالم گیری ویروس کرونا- کووید 19. ارزیابی تاثیرات اجتماعی، 2، 41- 14.
هانی اصل، عباس. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در افزایش امیدواری و کاهش هیجانات منفی دانش آموزان پسر پایه نهم. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

منابع انگلیسی

Batten, S. v. (2011). Essentials of acceptance and commitment therapy, SAGE Publications Ltd.
Bond, F. W., & Bunce, D. (2003). The Role of Acceptance and Job Control in Mental Health, Job Satisfaction, and Work Performance. Journal of Applied Psychology, 88(6), 1057–1067.
Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., et all. (2020).The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet, 395, 912-20.
Burckhardt, R., Manicavasagar, V., Batterham, P. J., & Hadzi-Pavlovic, D. (2016). A randomized controlled trial of strong minds: A school-based mental health program combining acceptance and commitment therapy and positive psychology. Journal of School Psychology, 57, 41-52.
Curran, T. (2018). An actor-partner interdependence analysis of cognitiveflexibility and indicators of social adjustment among mother-child dyads. Personality and Individual Differences, 126, 99–103.
De Houwer, J., Barnes‐Holmes, Y., & Barnes‐Holmes, D. (2016). Riding the waves: A functional‐cognitive perspective on the relations among behaviour therapy, cognitive behaviour therapy and acceptance and commitment therapy. International Journal of Psychology, 51(1), 40-44.
Duenas. J. A. (2016). Acceptance and Commitment Therapy for Adolescent Difficulties with Emotion Regulation: An Open Trial. Western Michigan University.
Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. Guilford Press.
Josefsson, T., Ivarsson, A., Gustafsson, H., Stenling, A., Lindwall, M., Tornberg, R., & Böröy, J. (2019). Effects of Mindfulness-Acceptance-Commitment (MAC) on Sport-Specific Dispositional Mindfulness, Emotion Regulation, and Self-Rated Athletic Performance in a Multiple-Sport Population: an RCT Study. Mindfulness, 10(8), 1518-29.
Li, L., Zhu, X., Yang, Y., He, J., Yi, J.,& Wang, Y. (2015). Cognitive Emotion Regulation: Characteristics and Effect on Quality of Life in Women with Breast Cancer. Health Qual Life Outcomes,13(1).
Munawar, K., Choudhry, F. R., Lee, S. H., Siau, C. S., Kadri, N. B. M., & Sulong, R. M. B. (2021). Acceptance and commitment therapy for individuals having attention deficit hyperactivity disorder (ADHD): A scoping review. Heliyon, 7(8), e07842.
Wang, D., Hu, B., Hu, C., Zhu, F., Liu, X., Zhang, J.,& Zhao, Y. (2020). Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus–infected pneumonia in Wuhan, China JAMA, 323(11), 1061–9.
Williams, K. E., Chambless, D. L., & Ahrens, A. (1997). Are Emotions Frightening? An Extension of the Fear of Fear Construct. Behaviour Research and Therapy, 35, 239-248.
Wu, Y., Chen, C., & Chan, Y. (2020). The outbreak of COVID-19: An overview. Journal of the Chinese Medical Association, 83(3), 217- 220.
Zettle, R. D. (2005). The evolution of a contextual approach to therapy: From comphensive distancing to ACT. International Journal of Behavioral Consultation and Therapy, 1(2), 77-89.